Verloop van epilepsie?

De meeste mensen worden behandeld met medicijnen: anti-epileptica. De medicijnen onderdrukken de aanvallen bij circa 70% van de mensen. In sommige gevallen kan de epilepsie verwijderd worden. dit gaat vaak om de mensen die niet/onvoldoende reageren op behandelingen met medicijnen en ernstige bijwerkingen krijgen. Als deze beide opties geen uitkomst zijn, kan er nog uitgeweken worden naar het Ketogeen dieet of Nevus Vagos Stimulatie (NVS). Een nieuwe methode is Diepe Brein Stimulatie (DBS).

Medicijnen 

De behandeling met medicijnen duurt meestal jaren of iemands leven lang. Dit is de reden dat de behandeling pas gestart wordt als de diagnose gesteld is. Daarnaast ook als men zonder medicijnen opnieuw aanvallen kan krijgen. Na een eerste aanval wordt er vrijwel nooit gelijk een medicijn voorgeschreven. De kan bestaat dat er nooit een tweede aanval komt.

De medicijnen (anti-epileptica) zorgen er in de meeste gevallen voor dat er geen tot nauwelijks aanvallen optreden. Soms lukt het de medicijnen de aanvallen snel te onderdrukken, helaas kan dit ook maanden duren. Dit is dus afwisselend. De medicijnen onderdrukken het overmatig ontladen van de hersendelen. Ze kunnen de epilepsie zelf niet genezen. Wanneer er wordt gekozen voor het gebruik van medicijnen, moeten mensen hierover goed geïnformeerd zijn. Het medicijn werkt alleen wanneer je ze trouw dagelijks inneemt.

Epilepsiechirurgie:

Wanneer komt iemand in aanmerking voor een operatie?
Een operatie wordt alleen overwogen als iemand niet instelbaar is op medicijnen. De persoon blijft regelmatig aanvallen houden en heeft hier in zijn/haar leven veel last van. Door de aanvallen wordt het leven ernstig beïnvloed en het risico op ongelukken bij aanvallen is groot.

In de hersenen is één bepaald gebied (epileptische haard) aan te wijzen als de oorzaak van de aanvallen. Opereren gebeurt dus alleen bij een focale vorm van epilepsie. Vaak is het te opereren gebied een deel van de slaapkwab (temporaalkwab) of de voorhoofdskwab (frontaalkwab).

De chirurg moet ervan overtuigd zijn dat de epileptische haard verwijderd kan worden. Belangrijke voorwaarde is dat de operatie niet mag leiden tot ernstige beschadiging van de hersenen met als gevolg verlies van hersenfuncties. Als blijkt dat er kans is op verlamming, verlies van spraak, geheugenverlies of verlies van andere belangrijke hersenfuncties gaat de operatie niet door.

Resultaten van operaties
Het doel is dat iemand na de operatie geen aanvallen meer heeft. Dat resultaat wordt, mede dankzij het zeer nauwkeurige vooronderzoek (dat helaas ook tijdrovend is) meestal gehaald. De meeste mensen vinden het erg fijn om aanvalsvrij te worden. Soms is epilepsie echter zo aanwezig geweest in iemands leven, dat het moeilijk kan zijn om na een geslaagde operatie een ‘nieuw leven’ op te bouwen. Psychologische hulp kan hierbij helpen.

Nervus Vagus Stimulate (NVS):

Hoe werkt NVS?

De nervus vagus is een belangrijke hersenzenuw. Bij NVS probeert men de nervus vagus te prikkelen (stimuleren). Onder de huid, iets beneden het sleutelbeen, wordt een nervus vagus stimulator ingebracht. Dit gebeurt onder narcose. De stimulator heeft een doorsnee van ongeveer 3 tot 4 cm en is ongeveer 5 mm dik. Dit apparaatje wordt via een elektrode verbonden met een hersenzenuw in de hals, de linker nervus vagus. Het werkt als een soort pacemaker. Regelmatig geeft de stimulator kleine stroomstootjes af aan de nervus vagus. Via deze hersenzenuw gaan er dan signalen naar de hersenen. Deze signalen kunnen de aanvallen verminderen.

De nervus vagus stimulator wordt op maat afgesteld. De neuroloog bepaalt hoe vaak de stimulator de stroomstootjes afgeeft, dit verschilt per persoon. Bij de stimulator hoort ook een losse magneet. Mensen die een aanval voelen aankomen, kunnen zichzelf een prikkel toedienen met behulp van deze magneet. De instelling van de stimulator wordt regelmatig gecontroleerd. Het duurt meestal een paar maanden voordat de meest optimale instelling is bereikt.

 Diepe Brein Stimulatie (DBS):

Wanneer komt iemand in aanmerking voor DBS?

DBS wordt alleen gebruikt bij zware vormen van focale epilepsie. Omdat DBS een ingrijpende behandelmethode is, wordt het meestal alleen overwogen als de patiënt geen baat heeft bij medicatie of als de patiënt na een hersenoperatie nog steeds last heeft van aanvallen. DBS wordt nog maar bij een zeer beperkt aantal patiënten in Nederland uitgevoerd. Mogelijk wordt de techniek in de toekomst vaker gebruikt als behandelmethode.

Hoe werkt DBS?

Bij DBS worden er elektroden op de thalamus aangebracht. De thalamus is een centraal gelegen deel van de hersenen. Het speelt een belangrijke rol bij het doorgeven van signalen, bij het sturen van bewegingen en bij emoties. Via de elektroden kan de thalamus geprikkeld worden met kleine stroomstootjes. Hierdoor wordt een belangrijk epileptisch netwerk onderdrukt. De sterkte en frequentie van de stroomstootjes kan met een soort afstandsbediening per patiënt worden aangepast.

Meestal duurt het ongeveer een jaar om de behandeling optimaal in te stellen. De meeste patiënten zullen niet aanvalsvrij worden met DBS, maar bij 50% van de behandelde patiënten neemt het aantal aanvallen wel af. Omdat de methode nog erg nieuw is bij epilepsiepatiënten is de kans groot dat DBS in de toekomst nog verbeterd wordt. DBS is meestal geen vervangende methode voor medicatie; de patiënt blijft na de DBS-behandeling aanvullend nog medicijnen slikken.

Ketogeen dieet:


Wat is een ketogeen dieet?
Normaal halen de hersenen hun energie uit koolhydraten (suikers en zetmeel). Bij het ketogeen dieet eet iemand veel vetten en weinig koolhydraten. Als het lichaam weinig koolhydraten krijgt, breekt het de vetten af tot zogenaamde ketonen (ketose). Niet de koolhydraten maar de ketonen vormen dan de belangrijkste energiebron voor de hersenen. Hoe het precies werkt is nog onbekend, maar het ketogeen dieet kan ervoor zorgen dat er minder epileptische activiteit in de hersenen ontstaat, waardoor de aanvallen verminderen.

Ketogeen dieet vooral effectief bij kinderen
Het dieet wordt over het algemeen alleen toegepast bij kinderen met een moeilijk behandelbare vorm van epilepsie. Bij deze kinderen werkt de medicatie onvoldoende en is hersenchirurgie geen optie. Bij kinderen werkt het dieet beter dan bij volwassenen. Dit komt waarschijnlijk doordat de hersenen van jonge kinderen nog in volle ontwikkeling zijn en het dieet dan het meeste invloed heeft.

Effect van het ketogeen dieet
Als het ketogeen dieet effect heeft, kan het de kwaliteit van leven verbeteren. De resultaten zijn als volgt:
- 1 op de 3 kinderen ondervindt 90% aanvalsvermindering of is zelfs helemaal aanvalsvrij.
- 1 op de 3 kinderen heeft een vermindering van de aanvallen van 50-90%.
- Bij 1 op de 3 kinderen heeft het dieet geen effect op de aanvallen.

Opvallend is dat veel ouders vinden dat hun kind door het dieet alerter reageert en dat het gedrag verbetert.

Hoewel het dieet dus soms goede resultaten geeft, wordt het niet zo snel voorgeschreven. De verandering in eetgewoontes heeft voor een kind grote consequenties. Daarbij kunnen er complicaties optreden zoals misselijkheid, een slap gevoel en nierstenen. Als een kind niet tegen het dieet kan, is dat meestal binnen een paar weken duidelijk.